Tag: monenzyna

Opublikowane w

Pochodnymi monenzyny uderzamy w malarię

Malaria wciąż pozostaje poważnym problemem zdrowia publicznego i jedną z głównych przyczyn śmiertelności dzieci na całym świecie. Na terenach endemicznego występowania malarii mieszka ok. 3,4 mld osób (ponad 40 proc. populacji globalnej), co roku choruje ponad 250 mln osób, a umiera nawet do kilku milionów chorych.  Ze względu na rosnący problem lekooporności poszukuje się nowych sposobów walki z chorobą. W tym kontekście szczególną uwagę zasługują antybiotyki jonoforowe, naturalne związki o wysokim potencjale zwalczania chorób pasożytniczych. Główny przedstawiciel tych związków, monenzyna (MON), wykazuje wyjątkowo wysoką aktywność przeciwmalaryczną. W tej pracy pochodna C26-aminowa MON została użyta jako wygodny substrat do syntezy jej amidowych i mocznikowych pochodnych. Wszystkie pochodne wykazywały silną aktywność in vitro przeciwko wątrobowemu stadium zakażenia Plasmodium berghei, która przewyższała tę wykazaną przez leki stosowane przeciwmalaryczne. Wartość IC50 dla MON O-fenylouretanu (8) była mniejsza niż 1 nM. Badania finansowano z grantu Narodowego Centrum Nauki – OPUS 21 (2021/41/B/ST4/00088).

Michał Sulik, Eyob A. Workneh, Sofia Santana, Bárbara Teixeira, Miguel Prudêncio, Jan Janczak, Adam Huczyński, Chemical modification of monensin as a source of potent antiplasmodial agents, (2025) Bioorganic & Medicinal Chemistry, 118177.

Opublikowane w

Nowe podejście do cyklizacji monenzyny – publikacja w Journal of Organic Chemistry

W naszym zespole przez długie lata pracowaliśmy nad przeprowadzaniem cyklizacji monenzyny. Prace te z sukcesem zrealizowali wreszcie mgr Michał Sulik oraz lic. Robert Graniczny. Nowe podejście do cyklizacji tego związku stało się możliwe dzięki opracowaniem warunków tworzenia kluczowego substratu C-26-azydomonenzyny. Wyniki badań opublikowano w Journal of Organic Chemistry  (IF = 3,4, punkty MEN = 140 p.).

Michał Sulik, Robert Graniczny, Jan Janczak, Dagmara Kłopotowska, Joanna Wietrzyk, Adam Huczyński, „From Pseudocyclic to Macrocyclic Ionophores: Strategies toward the Synthesis of Cyclic Monensin Derivatives” (2025) Journal of Organic Chemistry, 90(3), 1344–1353 , artykuł w otwartym dostępie

Opublikowane w

Nośniki kationów (jonofory) działają synergicznie z terapiami anty-CD20

Badania przeprowadzone we współpracy z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowymi i koordynowane przez dr Beatę Pyrzyńską  z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego udowodniły, że ​​nanomolowe stężenia salinomycyny, monensyny, nigerycyny i narazyny (grupa naturalnych jonoforów) zdecydowanie zwiększają ekspresję powierzchniową antygenu CD20 w komórkach nowotworowych pochodzących z komórek B, w tym pierwotnych złośliwych komórkach przewlekłej białaczki limfocytowej i rozlanego chłoniaka z dużych komórek B. Eksperymenty in vitro, ex vivo i na modelu zwierzęcym pokazują nowe podejście polegające na łączeniu salinomycyny lub monenzyny z terapeutycznymi przeciwciałami monoklonalnymi anty-CD20 lub komórkami CAR-T anty-CD20, co znacznie poprawia terapię chłoniaka nieziarniczego (NHL).

Publikację opublikowano w prestiżowym czasopiśmie Haematologica (CiteScore =14.1 (3rd of Open Access Journals), Impact Factor = 8.2 (4th Open Access), punkty MEN = 140 p. ).

Torun A, Zdanowicz A, Miazek-Zapala N, Zapala P, Pradhan B, Jedrzejczyk M, Ciechanowicz A, Pilch Z, Skorzynski M, Słabicki M, Rymkiewicz G, Barankiewicz J, Martines C, Laurenti L, Struga M, Winiarska M, Golab J, Kucia M, Ratajczak MZ, Huczynski A, Calado DP, Efremov DG, Zerrouqi A, Pyrzynska B., „Potassium/sodium cation carriers robustly up-regulate CD20 antigen by targeting MYC, and synergize with anti-CD20 immunotherapies to eliminate malignant B cells.” (2025) Haematologica; https://doi.org/10.3324/haematol.2024.285826 [Early view].

Opublikowane w

Artykuł o wpływie dodatkowej grupy COOH na strukturę monenzyny i jej soli sodowej opublikowano w Journal of Molecular Structure

Hydrat estru bursztynianowego monenzyny zsyntetyzowano w prostej i regioselektywnej reakcji z bezwodnikiem bursztynowym. Dodatkowo otrzymano sól sodową tego związku. Struktury obu związków w ciele stałym przebadano w współpracy z prof. Janem Janczakiem (INTiBS PAN) z zastosowaniem dyfrakcji promieni rentgenowskich na monokryształach oraz metodami spektroskopowymi. Porównanie tych struktur wykazało istotny wpływ dodatkowego ugrupowania w pozycji C-26 monenzyny na koordynację kationu Na+ i tworzone wiązania wodorowe. Artykuł ukazał się w specjalistycznym czasopiśmie J. Mol. Struct. (IF = 3,8, punkty MEN = 70).

Struktura dimeryczna soli sodowej C-26 estru bursztynianowego monenzyny obecna w ciele stałym

Marta Jędrzejczyk, Jan Janczak, Michał Sulik, Adam Huczyński, „Comparative analysis of the crystal structures of hydrates and sodium salts of monensin and its new C-26 succinate ester”, (2024) Journal of Molecular Structure, 1312, art no. 138489, artykuł w otwartym dostępie.

Opublikowane w

Przełomowe wyniki badań aktywności pochodnych monenzyny wobec komórek glejaka ukazały się w Biomedicine & Pharmacotherapy

Nasze najnowsze badania nad nowotworami przybrały nowy wymiar. Wymiar 3d. Dzięki współpracy z dr Alicją Urbaniak-Clausing możliwe stało się przebadanie w USA naszych pochodnych monenzyny na organoidach glejaka. To najnowszy model badań nad nowotworami mózgu. W badania biologiczne zaangażowało się bardzo wielu naukowców z USA. Nas chemików z Zakładu Chemii Medycznej cieszy to, że związki przez nas otrzymane mogły stać się materiałem do tych badań i że modyfikacja chemiczna poprawiła aktywność przeciwnowotworową monenzyny. Artykuł ukazał się w prestiżowym Biomedicine & Pharmacotherapy (IF= 7,719).

Alicja Urbaniak, Megan R. Reed, Billie Heflin, John Gaydos, Sergio Piña-Oviedo, Marta Jędrzejczyk, Greta Klejborowska, Natalia Stępczyńska, Timothy C. Chambers, Alan J. Tackett, Analiz Rodriguez, Adam Huczyński, Robert L. Eoff, Angus M. MacNicol,
„Anti-glioblastoma activity of monensin and its analogs in an organoid model of cancer” (2022) Biomedicine & Pharmacotherapy, 153, 113440, artykuł w otwartym dostępie